Νερόμυλος του Κύκκου
Στο χωριό Καλοπαναγιώτης που βρίσκεται στην κοιλάδα της Μαραθάσας, την οποία έχει δημιουργήσει ο ποταμός Σέτραχος, υπάρχει ένας από τους πιο καλά διατηρημένους νερόμυλους του νησιού. Αρχικά ανήκε στο μοναστήρι του Κύκκου, γι΄ αυτό και τον ονόμασαν «ο νερόμυλος του Κύκκου».
Είναι ένα από τα αξιολογότερα μνημεία του Καλοπαναγιώτη και πόλος έλξης πολλών επισκεπτών. Βρίσκεται ένα χιλιόμετρο περίπου νοτιότερα του Μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή, σ’ ένα καταπράσινο περιβάλλον.
Σώζεται ολόκληρο το σύμπλεγμα των κτιρίων που το αποτελούν και είναι κτισμένα με πέτρα του ποταμού. Πάνω από την ψηλή καμάρα περνά το αυλάκι που έφερνε το νερό στον ψηλό πύργο, από όπου έπεφτε με δύναμη στο χαμηλότερο σημείο του μύλου σε καμαροσκέπαστο χώρο. Το σπίτι με τις βαριές μυλόπετρες (γαλλικής κατασκευής), τους άξονες και τους πάγκους, βρίσκεται μπροστά από την αψίδα σε χαμηλότερο επίπεδο. Πάνω από το κλειδί της καμάρας του μύλου στη νότια πλευρά, υπάρχει τετράγωνη πέτρα με σταυρό, επιγραφή και ανάγλυφο προσωπείο, πιθανότατα αποτρεπτικό του κακού.
Δίπλα από το σπίτι με τις μυλόπετρες, προς νότο, βρίσκεται ένα διώροφο σπιτάκι όπου όσοι έρχονταν από μακριά, πέζευαν για να ξεκουραστούν και να ποτίσουν τα μουλάρια και τα γαϊδούρια τους περιμένοντας τη σειρά τους για να αλέσουν το σιτάρι ή το κριθάρι. Ο Νερόμυλος αυτός για χρόνια εξυπηρετούσε το Μοναστήρι του Κύκκκου, τους κατοίκους του Καλοπαναγιώτη, του Μουτουλλά, του Οίκου, των Γερακιών και άλλων χωριών.
Το 1953 ο τελευταίος νερόμυλος του Καλοπαναγιώτη ο «Μύλος του Κύκκου» σταμάτησε να λειτουργεί.
Τοποθεσία
Μνημεία
Μνημείο Μάρκου Δράκου
Ο Μάρκος Δράκος γεννήθηκε το 1932 στη Λεύκα και φοίτησε στη Σχολή Σαμουήλ. Μυήθηκε από τους πρώτους στην Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών, την ΕΟΚΑ, η οποία αγωνίστηκε ενάντια στην αγγλική αποικιοκρατία. Την 1η Απριλίου 1955, επίσημη μέρα έναρξης του
Μνημείο πεσόντων 256 τάγματος πεζικού
Το 256 Τάγμα Πεζικού είχε την έδρα του, μετά την εισβολή, στην Ευρύχου. Υπηρετούσαν σε αυτό εθνοφρουροί από όλες τις γωνιές της Κύπρου και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα κυριότερα μέτωπα των μαχών. Στις 6 Αυγούστου και ενώ είχε συμφωνηθεί η εκεχειρία, οι
Μύλος της Γωνιάς
Τα άφθονα νερά των ποταμών της Κακοπετριάς, Καρκώτη και Γαρίλλη, έδωσαν την ώθηση για την κατασκευή νερόμυλων. Ο Μύλος της Γωνιάς ήταν ένας από αυτούς. Κτίστηκε πάνω από τον κεντρικό δρόμο, στην αριστερή όχθη του ποταμού του Αγίου Νικολάου-παραπόταμου
Νερόμυλος Κωστή Γιαννάκη
Στην Κύπρο μέχρι τη δεκαετία του 1950 ήταν σε ευρεία χρήση οι νερόμυλοι για το άλεσμα του σιταριού. Στο νησί υπήρχαν εκατοντάδες νερόμυλοι από τους οποίους εξακολουθούν να βρίσκονται σε καλή κατάσταση πάνω από σαράντα, διασκορπισμένοι σε πολλές κοιλάδε